Τον περασμένο Απρίλιο, κατατέθηκε επισήμως στην Ελβετία η πρόταση για την ψήφιση ομοσπονδιακού νόμου που θα προβλέπει την παροχή ενός «Βασικού εισοδήματος άνευ κριτηρίων»Η πρωτοβουλία πολιτών είναι ένα εργαλείο άμεσης δημοκρατίας, που δίνει τη δυνατότητα στους Ελβετούς πολίτες να ζητούν νομοθετικές ή συνταγματικές τροποποιήσεις. Αν η πρωτοβουλία παροχής ενός βασικού εισοδήματος συγκεντρώσει περισσότερες από 100.000 υπογραφές μέχρι τις 11 Οκτωβρίου 2013, η Ομοσπονδιακή Συνέλευση απαιτείται να εξετάσει το ζήτημα και μπορεί να ανακοινώσει και δημοψήφισμα, αν η πρωτοβουλία κριθεί αξιόπιστη.
Στο blog του, ο Pascal Holenweg εξηγεί περί τίνος πρόκειται:
Η κοινωνική πρωτοβουλία για την καθιέρωση “κατώτατου εγγυημένου εισοδήματος” προτείνει το “νομικό πλαίσιο ενός άνευ όρων καθολικού επιδόματος” να ενταχθεί στο ομοσπονδιακό σύνταγμα, το οποίο και θα “επιτρέψει στο σύνολο του λαού να διαβιώνει αξιοπρεπώς και να συμμετέχει στην δημόσια ζωή”.
Το νομικό πλαίσιο θα καθορίζει τις οικονομικές παραμέτρους και το ύψος του επιδόματος (οι εισηγητές προτείνουν γύρω στα 2.000-2.500 ελβετικά φράγκα ανά μήνα [1620-2000 ευρώ], που αποτελεί και το ισχύον ανώτατο καταβληθέν ποσό σύνταξης, αλλά το παραπάνω δεν έχει συμπεριληφθεί στο κείμενο της πρότασης). Το βασικό εισόδημα δεν χρειάζεται κάποιες προϋποθέσεις: δεν υπόκειται σε καμία δοκιμή μέσων. Είναι καθολικό (ο καθένας θα το λαμβάνει) και ισότιμο (όλοι θα λαμβάνουν το ίδιο ποσό). Είναι επίσης προσωπικό (καταβάλλεται σε άτομα και όχι νοικοκυριά).
Δεν αποτελεί εισόδημα για να αναπληρώσει ένα χαμένο μισθό. Αντιθέτως, αντικαθιστά όλα τα εισοδηματικά βοηθήματα (επίδομα ανεργίας, σύνταξη, οικογενειακό επίδομα, φοιτητικό επίδομα, επίδομα αναπηρίας). Πώς θα χρηματοδοτηθεί; Μέσω άμεσης φορολόγησης του εισοδήματος και του πλούτου, έμμεσης φορολόγησης της κατανάλωσης (ΦΠΑ), φορολόγησης των χρηματοοικονομικών συναλλαγών και ειδικότερα μέσω της επανατοποθέτησης πόρων, που τώρα απορροφούνται για την κάλυψη συντάξεων, επιδομάτων ανεργίας, επιδομάτων πρόνοιας και άλλων προνοιακών παροχών, χαμηλότερων από το ύψος του προτεινόμενου κατώτατου εγγυημένου εισοδήματος.
Στο blog του , ο Fred Hubleur καταθέτει το εξής επιχείρημα:
Το σημαντικό είναι ότι το εισόδημα είναι ενιαίο για όλους χωρίς να υπάρχει η προϋπόθεση να εργάζεται ο δικαιούχος. Έτσι ακριβώς, είναι εισόδημα χωρίς εργασία. Αυτό μπορεί να φαίνεται σοκαριστικό. Τουλάχιστον όμως στον πυρήνα της είναι μια υπερασπίσιμη ιδέα. Από την μια πλευρά, πολεμάμε κατά της φτώχειας και της ανασφάλειας και έτσι δεν θα υπάρχει ανάγκη για κοινωνική ασφάλιση που θα ενισχύει άλλα εισοδήματα και δεκάδες διαφορετικές αναποτελεσματικές παροχές. Αυτό το άνευ όρων εισόδημα είναι εξίσου σημαντικό νέο για την καινοτομία και την δημιουργικότητα (…) Έχουμε επίσης αλλάξει την νοοτροπία μας σε κάτι το οποίο οι ανένδοτοι καπιταλιστές βρίσκουν ανησυχητικό: την απελευθέρωση του εργαζόμενου ανθρώπου, επιστρέφοντας τον στην πρότερή του κατάσταση ως homo sapiens, έναντι εκείνης του homo travaillus [στμ: λογοπαίγνιο που περιγράφει τον εργαζόμενο άνθρωπο), ο οποίος στην κοινωνία μας κατέχει κυρίαρχο ρόλο.
Ο Martouf θέτει μια σειρά από επιχειρήματα υπέρ του κατώτατου εγγυημένου εισοδήματος στο παρακάτω σκίτσο:
Ανθρώπινοι λόγοι για να εργάζεσαι. Σχεδίαση: freeworldcharter.org, via active rain.
Το νέο παγκόσμιο όραμα έχει εξεταστεί ιδιαιτέρως στην ελβετο-γερμανική ταινία “Βασικό Εισόδημα: Πολιτισμική Ώθηση”, από τους Ennon Schmidt και Daniel Hani, δύο από τους 8 Ελβετούς ιδρυτές της πρωτοβουλίας:“Και τι θα έκανες με ένα βασικό εισόδημα;”Στην ιστοσελίδα της BIEN_Switzerland, του Ελβετικού παραρτήματος του παγκόσμιου δικτύου για την υιοθέτηση του βασικού εισοδήματος, χρήστες του διαδικτύου ερωτήθηκαν το παρακάτω:
Έχουμε λοιπόν το εξής. Λαμβάνεις 2.500 ελβετικά φράγκα κάθε μήνα χωρίς όρους. Πες μας πώς θα άλλαζε η ζωή σου. Πες μας πώς θα περνούσες τον χρόνο σου. Σε τι θα αφιέρωνες την ζωή σου;
Η απαντήσεις ήταν ποικίλες. Ο Antoine θα άνοιγε ένα εστιατόριο. H Gaetane θα δημιουργούσε μια φάρμα. Ο Renaud θα αφιερωνόταν στην μουσική:
Το πρώτο μου έργο θα ήταν να ολοκληρώσω ένα μουσικό όργανο για το οποίο είμαι στην διαδικασία δημιουργίας και μελλοντικής μαζικής παραγωγής. Την ίδια στιγμή θα προσέφερα μαθήματα για το παίξιμο του αγαπημένου μου μουσικού οργάνου, ενός οργάνου που δεν είναι τόσο γνωστό στην περιοχή.
Ο χρήστης herfou70 θα έθετε ως προτεραιότητα την οικογένεια του:
Είμαι πατέρας (3 παιδιών – 6, 11 και 14 χρονών) και είμαι ο μοναδικός με εισόδημα στην οικογένεια. Η ύπαρξη ενός βασικού εισοδήματος θα μου επιτρέψει να αφιερώσω περισσότερο χρόνο στα παιδιά μου. Η σύζυγός μου θα μπορούσε επίσης να κάνει κάτι διαφορετικό από το να προσέχει το σπίτι μας, επιτρέποντας της να αναπτυχθεί ως άνθρωπος.
Ένα βασικό εισόδημα θα κάνει “περισσότερο κακό παρά καλό”
Δεν έχουν πειστεί όλοι όμως για την ιδέα αυτή. Σύμφωνα με τον Jean Christophe Schwaab, μέλος της Κάτω Βουλής των Αντιπροσώπων στην Ελβετία, οι σοσιαλιστές δεν πρέπει να υποστηρίξουν την πρόταση, για την οποία κρίνει πως “θα κάνει περισσότερο κακό παρά καλό και θα αποτελέσει καταστροφή για τους εργαζόμενους”. Έδωσε την παρακάτω εξήγηση στο ιστολόγιό του:
Οι υποστηρικτές ενός βασικού εισοδήματος ισχυρίζονται πως θα “απελευθερώνει το κόσμο από την υποχρέωση να βγάζει τα προς το ζην” και θα οδηγήσει στην εξαφάνιση ασταθούς ή κακοπληρωμένης εργασίας, γιατί, καθώς το βασικό αυτό εισόδημα εξασφαλίζει έναν ελάχιστο μισθό, κανείς δε θα θέλει τις δουλειές αυτές. Όμως, είναι περισσότερο πιθανό να προκληθούν τα αντίθετα αποτελέσματα.
Καθώς το χαμηλό επίπεδο χρημάτων δε θα είναι αρκετό για να ικανοποιήσει τον πρωταρχικό στόχο της πρωτοβουλίας, δηλαδή την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης, οι δικαιούχοι θα υποχρεούνται να εργαστούν ούτως ή άλλως, παρά το βασικό εισόδημα. Δε θα εξαφανιστεί η πίεση να δεχτεί κάποιος μια οποιαδήποτε διαθέσιμη θέση εργασίας.
Εν κατακλείδι, το χειρότερο θα είναι ότι ένα άνευ όρων βασικό εισόδημα θα εξαιρούσε ένα σημαντικό αριθμό εργαζομένων από την αγορά εργασίας (με την άρνηση του δικαιώματος στην εργασία): Όσοι κρίνονται ως μη έχοντες την δυνατότητα να αποκομίσουν εισόδημα (λόγω αναπηρίας, ασθένειας ή έλλειψης προσόντων) θα πρέπει να απλά να αρκεστούν στο βασικό εισόδημα.
Η ανάλυση του είναι αμφιλεγόμενη, όπως φαίνεται και από τα σχόλια που έγιναν στη δημοσίευση. Από γαλλικής πλευράς ο Jeff Renault εξήγησε γιατί η αριστερά είναι εντελώς αντίθετη [fr] σε ένα βασικό άνευ όρων εισόδημα:
Η αριστερά στα τέλη του 19ου και κατά την διάρκεια του 20ού αιώνα γαλουχήθηκε από τις αξίες της εργασίας και της υπεράσπισης των εργατών. Η μάχη αυτή περιστρέφεται γύρω από την αιώνια υποστήριξη του έμμισθου εργάτη και το ιερό δισκοπότηρο του μόνιμου, έμμισθου συμβολαίου, παρά το γεγονός ότι αυτό το καθεστώς αφορά την μειονότητα.
Με την έναρξη της πρωτοβουλίας, Ο Hubleur ελπίζειότι ένας μεγάλος κοινωνικός διάλογος θα ξεκινήσει στην Ελβετία:
Αυτή η πρωτοβουλία αν μη τι άλλο θα ανοίξει τις πόρτες σε ένα μεγάλο κοινωνικό διάλογο και την ευκαιρία να αναλογιστούμε τι θέλουμε και τι είδους ζωή φιλοδοξούμε να έχουμε. Παρακολουθώ την ιδέα ενός καθολικού συστήματος παροχών (μεταξύ άλλων ονομάτων) για κάποιο καιρό τώρα.
Θυμάμαι να το συζητάμε σε ένα μάθημα για την αστάθεια και τους κοινωνικούς δεσμούς μια δεκαετία πριν στο πανεπιστήμιο. Η ιδέα είναι ειλικρινά πολύ ελκυστική και αξίζει μια πιο προσεκτική ματιά. Όταν κοιτάς τον κόσμο μέσα από το υπάρχον καπιταλιστικό παραγωγικό μοντέλο, εύκολα μπορείς να καταλήξεις να αποζητάς κάτι άλλο, ένα κόσμο που παρέχει σε όλους μια καλύτερη ευκαιρία.
http://www.triklopodia.gr/2013/08/blog-post_3739.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου